गावाच्या टोकाला एक पडकी विहीर होती. दिसायला साधी, पण तिच्या भोवती एक अघोरी शांतता पसरलेली असे. काटेरी झुडपं तिचं तोंड झाकून टाकत, पण जणू आतून कोणी झाडं बाजूला सारून बाहेर येईल असा भास व्हायचा. दिवसा ती फक्त ओसाड जागा भासायची, पण रात्री? रात्री ती जिवंत होत असे.
गावकरी त्या विहिरीला शापित म्हणायचे. तिथे कोणी गेला की तो परत यायचाच नाही, अशी दंतकथा होती. म्हाताऱ्या बायका सांगायच्या, “त्या विहिरीत एक बाईचा आत्मा अडकून बसलाय. तिला जिवंतपणी ढकलून ठार मारलं. म्हणून तिचं रक्त अजून पाण्यात वाहतंय.” मुलं तिकडे गेली तर आईबाप चपराक मारून घरी ओढून आणायचे. कुणीही तिथे थांबायला तयार नसे.
—
गावाचा भूतकाळ
ही गोष्ट अनेक वर्षांपूर्वी सुरू झाली होती. गावचा ठाकूरबुवा पैशाने श्रीमंत पण वासनेने अंध होता. त्याने वाड्यात एक नाचणारी आणली होती—गौरी. शहरातून आलेली ती तरुणी सुंदर, पण गरीब. गावातल्या कुणाचं तिला पाठबळ नव्हतं. ठाकूरबुवाने तिला गुलामासारखं ठेवायला सुरुवात केली.
गौरी नाचायची, गात असे, पण तिच्या डोळ्यात नेहमीच अश्रू असत. गावकऱ्यांना तिचं दु:ख दिसायचं, पण ठाकूरबुवाच्या भीतीने कुणी आवाज उठवत नसे. ठाकूरबुवाची बायको मात्र जळत होती. तिच्या मते गौरीचं अस्तित्व म्हणजे तिच्या सन्मानाला धक्का.
एका रात्री वाड्यात वाद झाला. ठाकूरबुवाने नशेत गौरीला जवळ खेचलं, आणि हे पाहून बायको संतापली. रागाच्या भरात तिने गौरीला वाड्यातून ओढत नेलं आणि सरळ त्या विहिरीपाशी घेऊन गेली. “तुझं अस्तित्व संपलं की माझं घर वाचेल!” असा आरडाओरड करत तिने गौरीला ढकलून दिलं.
गौरी त्या क्षणी किंचाळत राहिली. तिने विहिरीच्या दगडांना घट्ट धरून ठेवण्याचा प्रयत्न केला. नखं तुटली, दगडांवर रक्ताचे डाग राहिले. पण अखेर तिचं शरीर पाण्यात कोसळलं.
तेव्हापासून गावकरी म्हणतात—त्या रात्रीपासून विहिरीचं पाणी कधी स्वच्छ राहिलं नाही. त्यात नेहमी लालसर छटा असायची. आणि रात्री कुणी तिकडे गेलं तर गौरीचे किंचाळणे ऐकू यायचे.
—
अभिजीतचा अविश्वास
शहरातून आलेला अभिजीत हा तरुण गावात सुट्टीसाठी आला होता. तो शिकलेला, नोकरी करणारा, आधुनिक विचारांचा. त्याला या सगळ्या गोष्टी केवळ अंधश्रद्धा वाटायच्या.
तो मित्र सचिनला म्हणाला,
“अरे, भूत वगैरे काही नसतं. ती विहीर पडकी आहे, त्यामुळे लोकांना भीती वाटते.”
सचिन डोळे मोठे करून म्हणाला,
“नाही रे, मी स्वतः पाहिलंय. विहिरीतून पांढऱ्या साडीतली बाई बाहेर आली होती. तिचा चेहरा रक्ताळलेला, डोळे लाल. आणि ती म्हणाली होती—मला सोडव… मला सोडव…”
अभिजीत हसून म्हणाला, “तुला भास झाला असेल.” पण त्याच्या मनात उत्सुकतेची ठिणगी लागली. खरंच असं काही असेल का?
—
पहिला सामना
एका रात्री वीज गेली होती. गाव काळोखात बुडालं होतं. अभिजीतने टॉर्च घेतला आणि ठरवलं—आज मी ती विहीर पाहणारच.
तो एकटाच गावाबाहेर गेला. वाट ओसाड, वाऱ्याची गुरगुर, पानांची सळसळ, दूरवर कुत्र्यांचा हंबरडा. तो विहिरीजवळ पोहोचला.
टॉर्च लावून त्याने आत डोकावलं. फक्त काळं पाणी दिसलं. पण अचानक कानाशी हलक्या स्वरात आवाज आला—
“का आलासsss…?”
तो दचकला. मागे सरकला. आणि पाण्यात त्याने पाहिलं—एक पांढऱ्या साडीतलं शरीर हळूहळू वर येत होतं. चेहरा अर्धा कुजलेला, डोळे लालसर, ओठ फाटलेले. तिच्या हातांतून रक्त टिपकत होतं.
“माझं रक्त… मला परत दे… मला न्याय दे…”
अभिजीत घामाघूम झाला. त्याला भास होतोय की खरं काही दिसतंय हेच समजेना. अचानक टॉर्च बंद झाला. आणि अंधारात त्याला कोणीतरी थंड बोटांनी हात पकडल्यासारखं वाटलं. त्याने जोरात झटका देऊन हात सोडवला आणि पळत सुटला.
—
भीषण अनुभव
त्या रात्रीनंतर अभिजीतच्या आयुष्यात विचित्र गोष्टी घडू लागल्या.
सकाळी उठल्यावर त्याच्या चादरीवर रक्ताचे डाग दिसू लागले.
स्वप्नात तो नेहमी विहिरीपाशी उभा असायचा, आणि गौरी त्याला पाण्यात ओढायची.
कधी कधी खिडकीच्या काचांवर रक्ताने लिहिलेलं दिसायचं—“मला सोडव… नाहीतर तुला घेऊन जाईन…”
एकदा तर तो झोपेत असताना कोणीतरी त्याच्या छातीवर बसल्यासारखं वाटलं. त्याने डोळे उघडले तर—गौरीचं कुजलेलं, रक्ताळलेलं तोंड त्याच्या चेहऱ्याजवळ होतं. तिच्या श्वासात सडलेल्या मांसाचा वास होता. अभिजीत किंचाळत उठला. पण उठल्यावरही त्याच्या मानेला नखांचे ओरखडे दिसत होते.
—
गावकऱ्यांचा इशारा
सचिनने घाबरून सांगितलं,
“ती तुला निवडून घेतेय. तिच्या आत्म्याला रक्त पाहिजे. जोवर ती बदला घेत नाही, तोवर ती तुला सोडणार नाही. तू जास्त गुंतू नकोस.”
पण अभिजीत ठाम होता.
“नाही, मी हे रहस्य उलगडणारच. सत्य काय आहे ते सर्वांसमोर आणणार.”
—
भूतकाळाचा उलगडा
त्याने गावातल्या म्हाताऱ्या दुर्गाबाईला विचारलं. त्या हळू आवाजात म्हणाल्या,
“बाळा, ठाकूरबाईनेच गौरीला विहिरीत ढकललं. तिचं रक्त पाण्यात मिसळलं. म्हणून विहीर शापित झाली. कुणी सत्य बोललं नाही, म्हणून तिचा आत्मा अजून अडकून आहे.”
हे ऐकून अभिजीत हादरला. म्हणजे त्याने पाहिलेलं खरं होतं.
—
शेवटचा सामना
एका पावसाळी रात्री अभिजीत पुन्हा विहिरीपाशी गेला. विजांचा कडकडाट, वाऱ्याची गुरगुर, आणि विहिरीचं पाणी उकळल्यासारखं दिसत होतं.
अचानक पाण्यातून गौरी बाहेर आली. तिचं शरीर कुजलेलं, हाडं उघडी पडलेली, डोळ्यांत रक्ताळलेला संताप. तिच्या हातातून रक्त टपकत होतं.
ती किंचाळली—
“माझा बदला! मला न्याय दे! नाहीतर तुझं रक्त या विहिरीत वाहील!”
ती झेपावली आणि तिच्या हाडकुळ्या बोटांनी अभिजीतचा हात पकडला. त्याच्या त्वचेवर लालसर जखमा उमटल्या. अभिजीत वेदनेने ओरडला. पण त्याने धैर्य एकवटलं आणि म्हणाला,
“हो! मी तुझं सत्य उघड करीन! ठाकूरबाईने तुला मारलं, हे सर्वांना सांगेन!”
तेवढ्यात जोराची वीज कडाडली. विहिरीच्या पाण्यातून भयानक गर्जना ऐकू आल्या. जणू शंभर स्त्रियांचे ओरडणारे आवाज एकत्र मिसळले होते.
क्षणभर गौरीच्या डोळ्यांत शांतता आली. ती हळूहळू मागे सरकली. पण जाण्याआधी ती फुत्कारली—
“सत्य दडलं तर मी परत येईन… आणि तुझं रक्त प्यायच्या शिवाय राहणार नाही…”
—
परिणाम
दुसऱ्या दिवशी अभिजीतने संपूर्ण गोष्ट गावकऱ्यांसमोर मांडली. ठाकूरबाईचा पाप उघड झाला. लोकांनी पहिल्यांदाच मान्य केलं की त्यांनी सत्य दडवलं होतं.
त्या रात्री विहिरीतून लालसर धुकं वर आलं. आणि पहिल्यांदाच पाणी स्वच्छ दिसलं. जणू गौरीचा आत्मा मुक्त झाला होता.
पण गावकरी सांगतात—विहिरीच्या कडेला अजूनही तिच्या नखांचे ओरखडे, सुकलेलं रक्त दिसतं. आणि जर कोणी खूप वेळ विहिरीत डोकावलं तर… पाण्यातून रक्ताळलेले हात वर येतात.
—
शेवट
गावासाठी ती फक्त पडकी विहीर राहिली नाही. ती एक साक्षीदार ठरली—मानवी पापांची, अन्यायाची.
आजही गावकरी म्हणतात
“विहिरीत पाहू नकोस. कारण जर तुला तिचे डोळे भिडले… तर तुझं रक्त कधीच सुरक्षित राहणार नाही.”
Hi, this is a comment.
To get started with moderating, editing, and deleting comments, please visit the Comments screen in the dashboard.
Commenter avatars come from Gravatar.